Свети Дух е симбол на нескротливиот дух на Бугарите од Македониja

Црковниот празник Свети Дух е ден на будење на бугарската национална меморија. Ден на протест против сите оние кои ја ограбуваат и фалсификуваат историската вистина, го оспоруваат националниот и културниот идентитет на Бугарите во Македонија, пишува БГНЕС.

Во периодот од 1912 до 1918 година Бугарија учествувала во три војни насочени кон обединување на земјата. Две од нив, Втората балканска војна / 1913 / и Првата светска војна / 1914-1918 / завршија со две национални катастрофи. Идеалот за обединување е изгубен. Поголемиот дел од Македонија, нејзиниот Вардарски и Егејскиот дел, населени со компактно бугарско население, потпаднале соодветно под српска и грчка власт. Бугарските училишта и цркви се затворени. Стотици илјади Бугари биле протерани и станале бежанци во старите граници на Бугарија.

Како одговор на тешкото угнетување насочено кон бришење на бугарштината во овие земји, ВМОРО се крена во вооружена борба против окупаторот. Во оваа напната ситуација, Бугарите почнаа да го слават Светиот Дух како Ден на Македонија и загинатите бугарски херои. Помеѓу двете светски војни се слави Светиот Дух со илјадници поворки, во кои учествува и елитата на македонските Бугари и бежанците протерани од родните огништа.

Илија Кушев и Љубомир Весов се учесници во последната етапа од Првата светска војна како помлади офицери во бугарската армија, по нејзиното завршување и двајцата ја напуштиле армијата и станале студенти по право на Софискиот универзитет „Свети Климент Охридски“. Во 1922 година меѓу членовите на друштвото „Вардар“ се формира идејата за испраќање чети во Македонија. И двајцата станале доброволци. Илија Кушев на чело на чета од 20 души заминал во Велес, а Љубомир Весов – во Крушево.

Нивната мисија не траела долго. Во ноември 1922 година, четата на Кушев била предадена, а тој бил убиен во битка со Србите. Кон крајот на ноември, во голема пресметка меѓу четата на ВМРО и српските трупи загинал Лубомир Весов.

Подвигот на овие двајца млади револуционери ги трогнал младите во самата Вардарска Македонија и нивните колеги од друштвото Вардар. Уште на почетокот на 1923 година се наметнало прашањето како да им се оддаде почит на младите борци и жртви на српскиот терор. Така на 6 јуни истата година, по повод празникот Свети Дух, во подножјето на Витоша се организирал величествен настан со кој се осудил теророт и убиствата вршени од поробувачите на Македонија.

Оттогаш Денот на Светиот Дух е прогласен за празник на Македонија. Тој е симбол на нескротливиот дух на бугарската Македонија.

На прославата особено се активни младите кои не ја прифаќаат српската окупација. Во Софија на тој ден тие организирал марш, кој поминал низ централните улици на главниот град и покрај амбасадите на големите сили, протестирајќи против неправедните клаузули од Нејскиот договор и барајќи слобода за Бугарите во Македонија. Постерите ги носеле имињата на младите убиени од српскиот окупатор во Македонија. Оваа традиција траела десет години до распаѓањето на ВМРО по државниот удар во 1934 година, инспириран од Југославија и кој имал за цел да ја уништи не само ВМРО, туку и Бугарија како независна држава.