Одбележуваме 128 години од раѓањето на Иван Михајлов- последниот водач на ВМРО

Одбележуваме 128 години од раѓањето на последниот водач на ВМРО и голем македонски Бугарин Иван Михајлов.

Иван Михајлов Гаврилов е роден на 26 август 1896 година во село Ново Село во Штип. Најпрвин се школувал во родниот град, а потоа во Солунската бугарска гимназија „Св. Св. Кирил и Методиј”. Ја напуштил гимназијата и отишол во Штип само неколку дена пред почетокот на Меѓусојузничката војна (1913), кога Солун конечно паднал во грчки раце. Истата година ги продолжил студиите во Српската гимназија во Скопје, дипломирајќи во 1915 година.

За време на Првата светска војна (1915-1918) Ив. Михајлов бил службеник во општина Штип и кратко време, на крајот на војната, служел во бугарската војска. По демобилизацијата започнува да студира право на Софискиот универзитет „Св. Климент Охридски“, а во исто време бил регрутиран да работи како секретар на Задграничното претставништво на ВМРО во Софија, под директно раководство на неговиот славен сограѓанин Тодор Александров. Неговата близина со Александров во Софија и важните задачи што ги извршува му даваат можност длабоко да навлезе во тајните, структурата и механизмите на раководството на ВМРО.

Како еден од основачите и прв раководител на Студентското друштво „Вардар“ во Софија ги направил своите први обиди во областа на новинарството и теоријата на револуционерното дело, а неговите написи излегле на страниците на весниците „Независима Македонија“, „Илинден“, „Слобода или смрт. ” и други. На негова иницијатива во 1921 година почнува да се издава зборникот „Илинден“, како публикација на македонското студентско друштво „Вардар“, а по објавувањето на вкупно 7 книги (1921-1929), која заедно со „Македонски преглед“ и „Материјали за историјата на македонското ослободително движење“ на проф. д-р Лубомир Милетиќ може да се нарече архива на Македонското ослободително движење. Од тоа време, тој се покажал и како вешт полемичар за контроверзни прашања за организацијата. Во 1922 година, по наредба на Тодор Александров Иван Михајлов составил “Временни инструкции до пунктовете на ВМРО по образуването и поддържането на организационните чети”. Во нив строго го брани принципот на централизација и концентрација на целокупното раководство на Четничкиот институт на ВМРО во рацете на Тодор Александров. Во својата автобиографија Иван Михајлов забележува дека оттогаш го посветил своето време и работење на македонското ослободително движење.

По убиството на Т. Александров на 31 август 1924 година, Михајлов влегува во ЦК на ВМРО, кога е избран, за негов член со огромно мнозинство на VI Генерален конгрес во почетокот на 1925 година. Како таков останал до својата смрт во 1990 година, потпишувајќи се себеси – „член на ЦК на ВМРО од 1924 година до денес. “

Во следните години Ванчо Михајлов се етаблира како де факто прв човек на ВМРО. Поборник на индивидуални тактики на терор.
За Михајлов, примарна и главна цел за ВМРО, во тој стадиум од борбата, било неутрализирање на советското (болшевичкото) влијание кое продирало во македонското ослободително движење преку Внатрешната македонска револуционерна организација (Обединета). Низ Македонија практично се обновува војната против југословенската (во суштина српската) и грчката власт. Тој лично ја водел организацијата и наредил извршување, преку своите доверливи луѓе, на голем број напади на полициски станици, воени локации, ископување мостови, минирање на станици и магацини на жандармеријата, напади со динамит на железници. линиите, како и казнувањето на одговорните лица за нивната антибугарска асимилаторска државна политика и дејствијата и настаните поврзани со неа, извршени во повеќето случаи преку насилство врз субјекти кои слободно ја изразуваат својата бугарска самосвест.
Како одговор на југословенските (српските) репресии и против мирното население, Иван Михајлов ја менува тактиката за борба против властите. Организацијата почнува да организира главно терористички напади и атентати. За таа цел, се создадени т.н тројки, а дејствијата се насочени и против локални српски соработници.

Иван Михајлов склучил стратешки сојуз со хрватското ослободително движење Усташи. На 14 април 1933 година, Иван Михајлов, Анте Павелиќ и Хасан бег Приштина подготвиле проект за сојуз меѓу ВМРО, усташите и Косовскиот комитет за заедничка акција против Југославија.
По деветнаесеттиот мајски преврат во 1934 година, новата влада презела решителни мерки за прекин на активностите на ВМРО во земјата. На 10 и 11 септември Иван Михајлов и неговата сопруга Менча Карничева со помош на капетанот Стилијан Поптошев, Димитар Ачков и Васил Стумбов илегално преминуваат во Турција. Таму биле приведени од властите и интернирани во внатрешноста на земјата. Во Турција Михајлов ја добил веста за атентатот во Марсеј, последната голема акција во која била вклучена и ВМРО. Кон крајот на 1934 година, Михаилов доби смртна казна во отсуство во Бугарија.

По формирањето на Независна Држава Хрватска во 1941 година, Иван Михајлов се населил во нејзиниот главен град Загреб.

Во почетокот на септември 1944 година, Ванчо Михајлов ја посетил Софија и по консултации заминал за Скопје. Таму престојувал неколку дена во периодот од 5 до 9 септември и правел сондажи меѓу поранешните структури на ВМРО, остварувајќи контакти со единиците на „Охрана“. Михајлов знаел дека Германија ја губи војната, а Бугарија е пред окупација од СССР, и им рекол на Германците дека е доцна и ја одбил германската понуда за создавање на марионетска држава Независна република Македонија.
По завршувањето на Втората светска војна, Ванчо Михајлов со согласност на италијанските власти заедно со својата сопруга Менча Крничева трајно се населил во Рим, Италија.
Починал на 5 септември 1990 година, една година пред да биде прогласена независноста на Република Македонија (08.09.1991 година).