Акценти: Европски сон или кој се ни пречи во нашата евроатлантска интеграција?
Христо Михајлов
Неколку години по силниот бран на народно незадоволство што го собори неокомунистичкото владеење на Никола Груевски, посакуваните промени во Република Северна Македонија сè уште не го добија оној неповратен карактер што би гарантирал подобра иднина за државата. Иако дел од реформите се започнати, нивното спроведување се соочува со жесток отпор од противниците на радикалните економски преобразби и со извесна нерешителност во редовите на оние што се повикани да ги реализираат.
Најголемиот предизвик за Владата останува двојната природа на отпорот: од една страна, се чувствува притисокот на конзервативните структури кои се спротивставуваат на економската либерализација; од друга страна, продолжува влијанието на застарените ултралиберални рецепти и левиот уклон во размислувањето на дел од носителите на политичката и економската моќ. Недостигот на компетентен и решителен управувачки кадар ја успорува реализацијата на владините политики и создава чувство на стагнација.
Во ваков амбиент, левицата, олицетворена во СДСМ, се обидува да ја искористи ситуацијата за да си поврати дел од загубените позиции. Но, враќањето кон стариот модел би имало катастрофални последици, ризикувајќи ја меѓународната изолација на земјата и прекин на процесот на европска интеграција.
За да се спречи ваков негативен развој, неопходна е поголема тврдокорност и одлучност во спроведувањето на реформите. Владата мора двојно посилно да ги брани националните интереси – не само во однос на меѓународната политика, туку и во внатрешната економска и социјална сфера.
Потребна е цврста рака во борбата со криминалот, корупцијата и организираните мрежи на влијание, како и реална – а не декларативна – социјална политика. Посебен акцент треба да се стави на привлекување млади и национално одговорни луѓе во процесот на управување, кои ќе бидат носители на нови идеи и морална енергија.
Одговорноста за иднината, во голема мера, паѓа врз младите генерации. Тие треба да ја преземат улогата на реформаторска сила што ќе го замени старото, корумпирано и идеолошки поделено политичко наследство. Македонската младина, необременета од идеолошките поделби и од минатото, има можност да го насочи општеството кон обновена национална самодоверба и кон вистински европски вредности.
Состојбата во земјата останува кревка. Разурнатата индустрија, ослабениот банкарски сектор, растечката невработеност и ширечката криминалност претставуваат сериозни пречки за стабилен развој. Доколку реформите повторно пропаднат, тоа би можело да предизвика нови бранови на социјални немири и обиди за воспоставување авторитарен режим под изговор на „спас на државата“, што би ја турнало Македонија во уште подлабока политичка и економска изолација.
Решението не се наоѓа ниту во лажни парламентарни мнозинства, ниту во институционални гаранции, туку во моралната сила на новата генерација политички дејци. Македонија може да опстане како модерна, економски силна и национално кохезивна држава само доколку се реализираат темелни економски и институционални реформи:
радикална, но праведна приватизација;
модернизација на бирократскиот апарат;
ефективна борба против корупцијата;
поттикнување на малиот и средниот бизнис;
промоција на традиционалните вредности како темел на националниот идентитет.
Повик за национално помирување
За крај, суштински предуслов за успехот на овие процеси е националното единство. Политиките што поттикнуваат поделби – било возрасни, класни или идеолошки – го разоруваат ткивото на општеството. Македонците треба да најдат сила за национално помирување, во духот на искуството и традициите, за да му се даде шанса на помладото поколение да ја поведе земјата кон вистинска европска иднина.
