Албин Курти: Белград сака да го преуреди Балканот, идејата за размена на територии не е мртва

„Косово нема да го дозволи моделот на Република Српска на своја територија. Србија ја сака Заедницата на српски општини (ЗСО) не во корист на Србите, туку за да биде против Косово“, коментираше синоќа косовскиот премиер Албин Курти во програмата „Pressing“ на N1. Според него, Белград би го признал Косово доколку навистина сака да го формира ова тело. Сепак, Курти очекува признавање напролет и вели дека нема ништо против тоа да се случи и порано бидејќи „луѓето стануваат нетрпеливи“.

„Планот на Европската унија (ЕУ) и САД е конечниот договор меѓу Косово и Србија да биде постигнат до март идната година“, рече Курти.

Тој рече дека ЕУ и САД „сакаат нова динамика“ и дека тоа вклучува „предлог на ЕУ, но нема договор без нас“.

Албин Курти изјави дека треба да се преразгледаат досега потпишаните 33 договори меѓу Србија и Косово.

Од друга страна, тој рече дека идејата за размена на територии не е мртва и дека Белград сака да го „преуреди територијалниот интегритет“ на сите во Западен Балкан. Тој повтори дека во случај на напад на Косово, Србија ќе треба да се соочи со „отпорот на Приштина“, кој, како што тој сега оценува, „секако ќе биде успешен“.

„Желбата на Белград е каде и да живеат Срби на Балканот да има една држава, една црква и една партија и да ја користи православната црква за својата хегемонија. По исламот, сега започна времето на православниот фундаментализам“, рече Курти.

„Србија не е нормална држава“

Курти тврди дека треба да се даде шанса на дијалогот меѓу Белград и Приштина. Сепак, тој признава дека нема да биде лесно бидејќи, како што кажа, Србија „не е нормална држава“.

„Сакаме договор, одиме на дијалог. Се чини дека Белград и Вучиќ не сакаат договор… Косово е нормална држава со напредок и развој, но нашите односи со Србија не се нормални. Не станува збор за Косово, туку за тоа дека Србија не е нормална држава. Тоа е автократија со многу широки и блиски врски со Кремљ. За време на владеењето на СНС Србија стана провинција на Русија и затоа ситуацијата на Балканот е опасна, бидејќи покрај тоа што се бориме против хегемонијата на Белград, тука е и Русија. Косово има своја војска и полиција и е многу подемократска земја од Србија, а независноста на Косово е многу поголема отколку во Србија која е зависна од Русија. Во однос на економскиот раст, ние сме пред Србија. Во Србија опозицијата не може да победи, а на Косово како опозиција докажавме дека можеме да ја преземеме власта. Тоа е главниот тест за демократијата“, рече косовскиот премиер.

Договор за нормализација до пролет, но може и порано.

Курти неколку пати претходно изјави дека договорот за нормализирање на односите меѓу Белград и Приштина треба да биде склучен до пролетта следната година.

За N1 премиерот рече дека не мора напролет, може и пред тоа.

„Колку побрзо, толку подобро, немаме многу време за губење бидејќи луѓето стануваат нетрпеливи. Реков пролет затоа што мислам дека 2-3 месеци се доволни за нормализирање на односите, доколку има волја за тоа“, рече Курти.

Тој повтори дека пред да дојде на власт, Косово било тема за разговор, а не преговарачка страна. Според него, пристапот сега е променет.

„Пристапот е да ја имаме првата точка во преговорите – општата рамка на договорот, а втората – актуелните настани како што се регистарските таблички, документите, плаќањето струја“, рече Курти.

Во предлогот на ЕУ се зборува за независност; има нови, но и елементи на стари договори.

Зборувајќи за предлогот на Европската унија, кој во јавноста е попознат како француско-германски предлог, рече дека во него се споменуваат вредности – независност, самоопределување, територијален интегритет, суверенитет, човекови права, права на малцинствата, владеење на правото. Затоа тој е оптимист, токму затоа што предлогот води кон вредности, а не кон единечни решенија за различни проблеми.

Без да ја изнесе содржината на самиот предлог, тој кусо рече дека во него има елементи кои се преземени од „разни договори во минатото“ но дека има и нови елементи. Тој тврди дека тоа е предлог со „добар дух и волја“ и добра основа за преговори на ново ниво.

„Треба да видиме како ќе поминат новите средби за да знаеме каде сме“, додаде Курти.

Сепак, тој повтори дека за нормализирање на односите, меѓусебното признавање мора да биде дел од договорот.

„Ако Белград каже дека тоа нема да се случи, тогаш тие се против договорот“, рече тој.

Ако Белград сакаше ЗСО, прво би го признал Косово.

Курти беше прашан за причината за одбивањето да се формира Заедница на српски општини, за што инсистира меѓународната заедница и дали се плаши од нова Република Српска.

„Косово нема да дозволи Република Српска на своја територија. Добро знаеме дека Србија тоа го сака. Имаме горчливо искуство од БиХ и внимаваме Србија да не го копира овој модел на Косово“, рече Курти.

Тој рече дека во 90-тите, 14 општини со мнозинско српско население создале заедница која подоцна добила меѓународно признание во Дејтон и дека сега планот на Србија е исто така да создаде „држава во државата“.

„Тие сакаат да создадат држава во државата. Босна и Херцеговина е држава, а не република, бидејќи во себе има република која не е држава. Во Република Косово тие би сакале Косово да не биде држава, би сакале Заедница на српски општини, која би била држава на Србија во рамките на Република Косово“, рече Курти.

Според него, целта на Србија е деструктивна и со неа Белград не сака ништо за косовските Срби, туку „сака нешто против Косово“.

„Белград секоја недела вели дека никогаш нема да го признае Косово, дека Косово е лажна држава, но сака ЗСО. Тие не сакаат ЗСО и Република Косово да постојат. Ако сакаа ЗСО, прво ќе го признаат Косово. Тие сакаат ЗСО да не функционира во Република Косово“, додаде тој.

Тој го пофали Косово како „успешна приказна“ и уште еднаш ја обвини Србија за геноцид.

„Но, ние сме успешна приказна благодарение пред сè на интервенцијата на НАТО и АОК. Знаете дека во 1999-та година 19 држави мораа да интервенираат против Слободан Милошевиќ за да се спречи геноцидот на Косово“, рече Курти.

Вучиќ во Митровица ги цитира Велимировиќ и луѓето кои соработувале со нацистите.

Потсетувајќи дека српскиот претседател бил министер за време на владеењето на Милошевиќ, Курти рече дека Александар Вучиќ „никогаш не се дистанцирал од Милошевиќ“.

„Тој всушност оди подлабоко од тоа. Затоа што, на пример, кога дојде во северниот дел на градот Митровица во Косово во септември 2018 година, го цитираше Николај Велимировиќ. Тој цитираше некои луѓе кои соработувале со нацистите и фашистите за време и пред Втората светска војна“, рече Курти.

Вучиќ – „човек на насилството“

Истовремено, Курти ги толкуваше тврдењата на Вучиќ – дека ова му е последен мандат и дека нема да го признае Косово додека е претседател. Тој кажа дека е можно српскиот претседател да сака да каже – „добро – Косово ќе биде признато од Србија, но некој друг ќе го стори тоа“, и контрадикторно – „сака да каже дека некој друг не треба да доаѓа затоа што другиот може да го признае Косово“.

Курти смета дека е потребно многу „системско насилство“ за да се создаде и одржува ситуацијата во Србија, таква каква што е денес.

„Вучиќ е човек на насилство. Но, тоа не се гледа многу јасно бидејќи тој е на чело на овој недемократски систем. Ова насилство може да се види на Косово преку разни криминални групи и структури кои ги потиснуваат правата на Србите на Косово“, рече Курти. „Сите Срби во Косово се свесни дека имаат ограничени права и слободи. Но, не од Приштина, од мене како премиер, туку од оние структури што се платени од Србија“.

Според него, меѓународната заедница „нема уште долго да ја трпи Србија“ и предупреди за можноста „односот меѓу Србија и Русија да стане уште поцврст“.

Мислам дека тогаш регионот и меѓународната заедница, пред сè европската, ќе треба да донесат одлука против Србија, рече Вучиќ.

Ако Србија нападне, ќе наиде на нашиот отпор.

На прашањето дали Србија со поддршка на Русија би можела воено да интервенира во Косово, косовскиот премиер рече дека „во Србија има многу функционери и генерали кои би сакале, но не им е дозволено“.

Косовскиот премиер се пофали со зголемен буџет од над 50 проценти за војската во 2022 година и најави ново зголемување од 20 проценти за следната година.

„Србија не може да не нападне без да ѝ се спротивстават нашите сили, нашата одбрана, нашиот отпор, што секако ќе биде успешен“, изјави Курти.

Србија не може сама да го освои Косово, смета на поддршка од Русија и Кина.

Зборувајќи за минатогодишните барикади во северниот дел на Косово, како и за посетата на рускиот амбасадор на граничниот премин Јарине и обиколката на воените капацитети, Курти рече дека Србија токму тоа сака да го каже – „можеби не можам повторно да го окупирам Косово, но заедно со Русија тоа може да биде можно“.

„Се разбира, Србија сама не може да замисли дека може повторно да го освои Косово, но тие добиваат оружје од Русија и Белорусија, а во последните месеци и од Кина. Сметаат на Русија и Кина против Косово“, рече Курти.

Од друга страна, Косово очекува поддршка од САД, НАТО и европската заедница, рече тој.

Сепак, Курти смета дека и покрај постојаната тензија, на Србија „нема да и се дозволи да тргне во офанзива“.

„Не исклучуваме таква опција бидејќи тие имаат 48 офанзивни бази околу границата со Србија, 28 се воени и 20 српска жандармерија. Имаат и руски хуманитарен центар во Ниш“, повтори косовскиот премиер за N1.

Притисок од меѓународната заедница специјалните сили да не одат на север.

Зборувајќи за активностите на специјалните единици во општините Северна Митровица, Зубин Поток, Лепосавич и Звечан, Курти рече дека косовската полиција работи и на север бидејќи е дел од Косово и дека ги извршуваа своите задачи во согласност со законот и уставот.

Од друга страна, тој призна дека имало притисок од Белград врз меѓународната заедница, а од меѓународната заедница врз Приштина, за да дозволи специјални лица да дојдат на север, т.е. да ја преминат реката Ибер.

„Тоа е незаконско и не може да се прифати под никакви околности“, рече тој.

По исламскиот, сега почнува времето на православниот фундаментализам

Зборувајќи за СПЦ, Курти рече дека во Србија и во Република Српска не се знае „кој е верски, а кој политички лидер“. Според него, тоа е тренд кој доаѓа од Русија, каде и Кирил и Путин се „некогаш претседатели, некогаш патријарси“.

„Владата и Црквата можеби се во различни згради, но тие не се различни власти, тоа е една власт. Тоа придонесе за оваа ситуација. Каде и да живеат Срби на Балканот, Белград би сакал да има една држава, една црква, една партија“, рече Курти.

„Откако постои Србија, таа се заснова на една хегемонија. Така што Србија не е тоа што е, туку она што ќе стане“, рече тој. „Во таа хегемонија, за да се спротивстави на политичкиот плурализам, владата ја користи православната црква. Формално можете да имате партии, но главната политичка партија е Православната црква и јас сум убеден дека ако првите 20 години од овој век беа време на меѓународни финансии и тероризам, каде што исламскиот фундаментализам се истакна, сега е времето на православниот фундаментализам. Мислам дека фашистичка Русија и православниот фундаментализам добро соработуваат бидејќи сакаат да го поделат Балканот, Европа и да освојат што повеќе нови територии“, рече Курти.

Идејата за размена на територии не е мртва

Курти изјави дека идејата за размена на територии не пропаднала, туку сè уште е во нацрт план.

„Идејата сè уште не е мртва, бидејќи Белград го сака тоа – да го преуреди територијалниот интегритет на сите земји од Западен Балкан. Од друга страна, ние ја имаме поддршката од демократскиот Запад“, рече премиерот.

Косово и Република Српска не можат да се споредуваат

Зборувајќи за тврдењата на Додиќ за отцепување на Република Српска и правото на независност, Курти коментира дека таа област и Косово не можат да се споредуваат.

„Во 1999-та година, Србија изврши геноцид врз албанскиот народ, додека во Република Српска геноцидот беше извршен од страна на српските сили во Сребреница и пошироко. Во таа смисла, тоа се сосема различни ситуации“, рече Курти.

Таквите изјави на политичарите од Република Српска тој ги толкува како стремеж и надеж дека геополитичките околности ќе се променат така што „геноцидот да продолжи“.

Република Српска – оружјето на Белград против интегритетот на Босна и Херцеговина

Косовскиот премиер прецизираше дека Србија ја користи Република Српска против интегритетот на Босна и Херцеговина.

„Србија смета дека Босна и Херцеговина е привремена држава и работи на нејзино раздвојување преку Република Српска“, рече Курти, додавајќи дека проблемот во односите меѓу Приштина и Сараево всушност е Белград.

„Наместо Република Српска да се интегрира во државата, таа се претвори во спротивното – оружје на Белград против интегритетот на Босна и Херцеговина“, заклучи Курти.