Грчки владика и офицери го организираат масакрот врз Бугарите во Сер од 1913 г.

На само 50 километри од Кулата, каде што секоја година минуваат милиони Бугари, во 1913 година е извршено едно од најголемите злосторства против бугарскиот народ. Пред 109 години, во Серската женска гимназија на жесток начин биле масакрирани најмалку 200 Бугари, меѓу кои жени, малолетници и Евреи, јавува БГНЕС. Злосторството што е опишано во Карнегиевата анкета, не само што е заборавено, туку е и забрането да се спомнува. Самото средно училиште било запалено за да се избришат трагите веднаш по извршувањето на ова злодело.

Карнегиевата анкета и проф. Милетич ги разоткриваат грчките ѕверства

На 16 и 17 јуни 1913 година Бугарија се обидела да ги врати териториите населени со Бугари во Вардарска и Егејска Македонија, кои за време на Првата балканска војна биле окупирани од Србија и Грција. Главниот удар на бугарската војска бил насочен против Србите, додека помалку единици биле концентрирани против Грците, кои морале да се повлечат. Во текот на ова повлекување, Кралството Грција извршило геноцид врз Бугарите што живееле во регионот на Серес, Драма и Кукуш. Мнозинството од населението било масакрирано или принудено да побегне за да не стане жртва на грчките ѕверства.

Одекот на овие ѕверства стигнува до САД, кои се единствената голема сила што им помогнала на нашите сонародници. Таму била формирана Карнегиевата комисија, вклучувајќи познати експерти за Балканот, меѓу кои: д-р Џозеф Редлих, професор по државно право на Универзитетот во Виена (Австрија-Унгарија), Барон д’Естурнел де Констант, сенатор, Жустен Годар, правник и член на Комората на пратеници (Франција), д-р Валтер Шуклинг, професор по право на Универзитетот во Марбург (Германија), Френсис В. Хирст, уредник на The Economist, д-р Х.Н.Брејлсфорд, новинар (Велика Британија) , професорот Пол Миљуков, член на Руската дума (Русија) и д-р Семјуел Т. Датон, професор на Учителскиот колеџ кон Универзитетот Колумбија (САД). Проф. Лубомир Милетич бил упатен кај нив од бугарската влада. Тој направил своја сопствена истрага паралелна со онаа на комисијата, која излегла со извештај на почетокот на 1914 година, позната во историјата како Карнегиева анкета.

Проф. Милетич ја објавил книгата „Грчките ѕверства во Македонија“ (1913) со два големи предговори и 92 стенографски раскази, на која приложил 53 нумерирани фотографии од масакрирани и осакатени Бугари и бежанци. Во својот предговор, големиот бугарски научник со меѓународен авторитет посветува посебен параграф со наслов „Бруталното масакрирање на 200 Бугари во грчката женска гимназија во Сер“.

„Многу ќе се пишува и зборува за нечовечките дела и дивјачките инстинкти на оние што војувале во последната балканска војна, но еден настан, масакрот на стотици Бугари, подло измамени и уапсени во Серската женска гимназија, ќе го зачува приматот на една недопирлива манифестација на дивјачка жестокост на еден слабо културен и многу подол народ, инспириран од бескраен шовинизам, каков што е грчкиот“, пишува проф. Милетич.

Масакрот во Сер

Населението на градот Серес е главно бугарско, за што сведочат повеќето западни патеписци кои поминале низ него во 19 век. Првото бугарско училиште во градот било основано во 1871 година.

Грчката војска ги истребува сите Бугари каде и да ги сретне, со цел етничко чистење на Источна Егејска Македонија. Во Сер во тоа време дел од бугарското население побегнало од селата и од изгорениот Кукуш. На 22 јуни 1913 година бугарската војска мирно се повлекува од градот. Оставени без заштита, Бугарите – мажи, жени, деца и старци – биле затворени во просториите и подрумот на гимназијата, која станала еден вид концентрационен логор. Таму методично ги масакрирале, а масакрот го организирал и раководел локалниот владика Апостол. Вака одол овој крвав процес, информациите за кој се зачувани благодарение на истражувањето на проф.Милетич:

„Откако почнал масакрот, распоредените во соби биле вадени, рацете им се врзувале зад грб и дваца по двајца се носеле во кланица. Откако биле однесени во кланица, биле клоцани или соборувани со нож, на колена, а потоа им се сечело грлото.

На 28 јуни 1913 година, дознавајќи за тоа што се случува во градот, бугарска единица се обидела да ги спаси преостанатите преживеани.

„Откако касапите добиле сигнал дека во околината на Сер има бугарска војска, колењето започна неселективно, бидејќи немале време ниту да ги врзат и да ги одведат до кланицата, а православните Грци почнале да колат кој каде ќе го стигнат, по завршувањето на оваа крвава вакханалија ја запалиле гимназијата и избегале’.

Гужвата што настанала им помогнала на неколку Бугари да избегаат, но и тие ги носеле лузните од грчките ѕверства. На нивните тела се гледале трагите од обидите да бидат масакрирани…

Заборав

Денес на местото на масакрот има ново модерно средно училиште кое се наоѓа во центарот на градот Сер. Како што биле уништени Кукуш и селото Баница, што било срамнето со земја, така и овде нема ни трага од стореното злосторство.

Бугарите што минуваат покрај Сер не се виновни што не знаат за тоа злосторство. Тие не се одговорни за каков било недостаток на информации. Злосторството е извршено по 1945 година, кога владејачката комунистичка партија ги осудила жртвите на заборав. Тогашниот лидер Тодор Живков на средбите со својот „пријател“ Константинос Караманлис неколку пати потенцирал дека Бугарија нема претензии за малцинство во Грција, што го изненадило грчкиот државник. Со цената на заборавот, Софија ги плаќа своите „добри“ односи со Атина, кои никогаш нема да бидат вистински пријателски, додека трагедијата на Бугарите од Егејска Македонија се премолчува.