Изложба во музејот во Благоевград раскажува за културното наследство на бежанците од село Зарово

Изложбата „Село Зарово, Солунско – времиња и луѓе“ на Регионалниот историски музеј во Благоевград раскажува за културното наследство на бегалците кои се преселиле во Благоевград пред 110 години. Изложбата синоќа ја отворија директорот на музејот д-р Кирил Алексиев, главниот кустос во одделот „Етнографија“ Румјана Хаџиева и долгогодишната директорка на историскиот музеј во градот д-р Камелија Грнчарова.

Кога пред 110 години, чисто бугарското село Зарово, Солун, падна во воените пожари, неговите жители засекогаш го напуштиле родниот крај и родниот дом само со неколку парчиња облека и малку храна, изјави Румјана Хаџиева за БТА. Таа посочи дека, поминувајќи ги сменетите граници, бежанците со себе ги носат не само најпотребните материјални добра, тие носат нешто многу повеќе – тоа е непроценливото богатство на културно наследство и знаење, сеќавањето на традициите на нивните предци, фигуративно кажано, тоа е нивното „најголемо богатство“ на спомени, болки, радости, отелотворени во секоja една ткаенина и вез, во старите фотографии, во песните од нивната младост.

Надвор од големиот историски наратив за бурните настани и последователните миграции на Балканот од почетокот на минатиот век, тука е приказната за обичниот човек и неговиот личен свет, додаде кустосот во музејот. Оваа изложба е обид да се илустрира културата и оваа историја на Бугарите од село Зарово, да ги прикаже материјалните докази за нивниот живот, додаде Румјана Хаџиева.

Голем дел од бегалците од Зарово се населиле во Илинденци, Крупник и Горна Џумаја (сега Благоевград). Некои од експонатите претставени на изложбата се собрани во текот на многу години. Меѓу нив се и собраните и изработени од Благоевградската учителка Марија Вачева, која на крајот од своето земно патешествие ги подари заровските носии.

Речиси сите ткаенини, облека, украси, предмети за домаќинството, фотографии ги истражуваше и нашата поранешна колешка и долгогодишна директорка на музејот, д-р Камелија Грнчарова – сериозен истражувач на заровската етничка култура, а воедно и организатор и инспиратор на заедницата на бежанците од Зарово, во југозападна Бугарија, всушност оваа изложба е изградена по нејзина идеја и со нејзина помош, истакна Румјана Хаџиева. Изложбата е посветена и на иницијативата „Денови на европското наследство“. Гости на изложбата беа десетици потомци на бежанците од Зарово кои се населиле во Благоевград и околината.

Оваа изложба се случува на прагот на уште едно патување на потомците во селото Зарово, кое го правиме секоја година во првата сабота од октомври, кажа на отворањето д-р Камелија Грнчарова. Таа истакна дека изложбата се состои исклучиво од материјали кои се чуваат во збирката на музејот. Д-р Грнчарова потсети дека низ годините се организирале средби и изложби во Крупник, Илинденци, Сандански и Благоевград. „Успеавме да собереме во книги сè што можевме да најдеме, да земеме од нашите дедовци и прадедовци“, истакна долгогодишната директорка на Регионалниот историски музеј – Благоевград.

Изложбата содржи и фотографии и информации за селото Зарово, за бежанците и за нивниот живот по нивното преселување.