Руското бомбардирање на Балчик во 1916 година – казнена акција за неуспехот на Добруџанскиот фронт
На 13 декември далечната 1916 година, одред од бродови составен од крстосувачот „Памјат Меркурија“ и ескадрените разурнувачи „Громкиј“ и „Счастливиј“ го подложуваат бугарскиот град Балчик на разорно бомбардирање пишува Фактор. Од септември истата година, ова е трет руски напад врз градот. Во септември, единствено поморската авијација му дава отпор на противникот, додека во декември непријателските бродови мора да го совладаат противдејството на двоцевната крајбрежна батерија со калибар од 100 мм, распоредена источно од градот. Нејзин командант е капетан Георги Радков, офицер со значително борбено искуство стекнато во три последователни војни, во борби против Турци, Грци и Срби. Во 8 часот и 23 минути бродовите на противникот отвораат залпов оган врз Балчик. Две минути подоцна крајбрежната батерија возвраќа, започнувајќи нерамноправен артилериски дуел со рускиот крстосувач, потсетува populiarnaistoria.blogspot.bg.
Надмоќта на противникот е огромна. За една минута артилеријата од главниот калибар на крстосувачот (шеснаесет 152-милиметарски топови, од кои десет можат истовремено да дејствуваат врз една цел) истрелува залпови со вкупна тежина од 3 тони и 63 килограми. Во исто време, главната артилерија на двата разурнувачи што го придружуваат „Памјат Меркурија“ (вкупно шест 102-милиметарски топови) истрелува залпови со вкупна тежина од 1 тон и 692 килограми. Залпот што го истрелува батеријата за една минута има тежина од 44 килограми. Според тоа, по огнена моќ противникот ја надминува повеќе од 100 пати. Во борбата, која трае еден и пол час, батеријата го засипува со оган непријателот во текот на 67 минути. За тоа време, нашите бранители истрелуваат 186 гранати. Крстосувачот „Памјат Меркурија“ е погоден неколкупати, при што едно од погодоците ја разнесува неговата крма. Тој е успешно нападнат и бомбардиран и од поморската авијација (од германски и бугарски пилоти), по што противникот е принуден да се повлече. Во неговото одбивање учествува и единствената бугарска подморница UB-18.
Спроведената воена операција не претставува тактички или стратешки потег, туку казнена мерка, произлезена од немоќта да се водат успешни воени дејствија против Бугарија. Притоа, овој чин е извршен откако на 12 декември 1916 година државите од Четворниот сојуз еднострано упатуваат официјален предлог за прекин на војната и обновување на мирот во Европа, при што е врачена колективна нота до странските дипломатски претставници. Русија излегува со официјално коминике во кое ги оправдува своите дејствија во оваа тилска зона, наведувајќи дека основната цел била уништување на бугарската мелница, складовите и пристаништето. Според коминикето, тоа било диктирано од воена целисходност, со цел уништување на објекти што го обезбедуваат снабдувањето на армијата. Со овој документ се настојува да се прикрие фактот дека овие објекти веќе биле разрушени уште во септември, како и дека бомбардирањето и уништувањето на градот претставува казнена мерка, предизвикана од силното јавно незадоволство во Русија поради поразот на Добруџанскиот фронт и неуспешните воени дејствија против Бугарија. Целта е да се исклучи каква било аргументирана правна реакција од бугарска страна.
Иако Балчик е ослободен од Бугарија во септември 1916 година, согласно Букурешкиот мировен договор од 28 јули 1913 година, Јужна Добруџа правно ѝ припаѓа на Романија. Поради оваа причина, бугарската влада не може официјално да изрази протест ниту да го искористи меѓународното право како инструмент за осуда на овој чин на Русија. Не е формирана ниту анкетна комисија што би го разгледала случајот темелно.
За време на тоталитарното комунистичко владеење во Бугарија, поради „братските“ односи со СССР и Романија, историските факти од периодот на Првата светска војна биле манипулирани или премолчувани. Учеството на Бугарија во војната против Романија, Русија и Србија на Северниот фронт (Добруџанскиот фронт) не е доволно истражено, нема заслужена популарност и претставува бела дамка во воената историја на Бугарија.
Денес, во Морската градина во Балчик е издигнат споменик што потсетува на руското варварство и на нивната коварна „љубов“ кон Бугарија.
