23 август- Ден за почит кон жртвите на нацизмот, фашизмот и комунизмот

Пишува: Христо Христов, desebg.com

Денес, 23 август, Европа им оддава почит на жртвите на тоталитарните режими на 20 век – националсоцијалистичкиот, фашистичкиот и комунистичкиот режим. Сајтот desebg.com потсетува на деталите.

Тајниот договор меѓу Сталин и Хитлер

На денешен ден во 1939 година во Москва, Германија и СССР потпишаа пакт за ненапаѓање познат како пакт Молотов-Рибентроп.

Кон договорот беше усвоен и таен протокол во кој беа дефинирани „сферите на влијание“ и окупациските зони. Со него, практично, Хитлер и Сталин го подготвија почетокот на Втората светска војна, која започна со нападот на Полска во септември 1939 година и нејзината поделба меѓу двата сојузници.

За прв пат, 23 август беше предложено да се прослави како Ден на жртвите на комунизмот, нацизмот и фашизмот во јуни 2008 година на конференцијата „Европската совест и комунизмот“ во Прага, каде беше усвоена таканаречената Прашка декларација.

Документот, потпишан од чешкиот претседател Вацлав Хавел, членови на Европскиот парламент и чешкиот парламент, историчари, политички затвореници, научници, писатели и дисиденти, повикува на меѓународна осуда не само на нацистичките злосторства, туку и на комунизмот.

Во декларацијата се предлага 23 август – денот на потпишувањето на договорот меѓу Хитлер и Сталин – да биде ден на сеќавање на жртвите на нацистичкиот и комунистичкиот тоталитарен режим.

Одлуката на Европскиот парламент за 23 август

Во септември 2008 година, Европскиот парламент усвои декларација со предлог 23 август да се прогласи за Европски ден на сеќавање на жртвите на злосторствата на сталинизмот и нацизмот.

Во декларацијата се наведува дека пактот Молотов-Рибентроп, склучен на 23 август 1939 година меѓу Советскиот Сојуз и Германија, ја подели Европа на две сфери на влијание преку неговите тајни дополнителни протоколи.

Пратениците на Европскиот парламент нагласуваат дека во Европа е слабо познато влијанието и важноста на советскиот режим и окупација врз граѓаните во посткомунистичките земји.

Објавувањето во Бугарија на 23 август

На 18 септември 2008 година, бугарското 40-то Народно собрание донесе одлука за поддршка на Прашката декларација за европската совест и комунизмот од 3 јуни 2008 година и потребата вистината за злосторствата на комунистичките режими да стане јавно позната. Одлуката не ја поддржаа народните претставници на БСП.

На 19 ноември 2009 година, на предлог на пратеникот од Сината коалиција Лачезар Тошев, 41-то Народно собрание донесе одлука со која 23 август е прогласен за Ден на сеќавање на злосторствата на националсоцијалистичкиот, комунистичкиот и другите тоталитарни режими и во чест на споменот на нивните жртви. На 23 август 2010 година овој ден за прв пат се прослави во Бугарија.

Во Бугарија нема спомен-место каде да се оддаде почит на жртвите на сите тоталитарни режими. Од 2010 година, комеморацијата во спомен на жртвите на тоталитарните режими се одржува пред Меморијалот на жртвите на комунизмот во близина на Националниот дворец на културата во главниот град. Таму и денеска граѓани и организации им оддадоа почит на жртвите на тоталитарното владеење на БКП.

Црната статистика на жртвите на тоталитарните режими

Тешко е да се наведат точни бројки за жртвите на тоталитарните режими во светот, но има приближни бројки кои не треба да се коментираат. Сајтот desebg.com потсетува на нив.

Според бестселерот „Црната книга на комунизмот“, кој даде подетална слика за злосторствата на комунистичките режими ширум светот, статистиката на жртвите ги има следниве изрази:

СССР – убиени 20 милиони луѓе;
Кина – 65 милиони убиени;
Виетнам – 1 милион убиени;
Северна Кореја – 2 милиони убиени;
Камбоџа – 2 милиони убиени;
Источна Европа – 1 милион убиени;
Латинска Америка – 150 илјади убиени;
Африка – 1 милион и 700 илјади убиени;
Авганистан – 1 милион и 500 илјади убиени.
Меѓународното комунистичко движење и комунистичките партии кои не се на власт – десетици илјади убиени.

Вкупната бројка се приближува до 100 милиони убиени луѓе. Жртвите на националсоцијализмот во Германија се меѓу 9 и 11 милиони луѓе.

Црната листа на тоталитарни режими ги доделува првите три места на Мао Це Тунг, Јосиф Сталин и Адолф Хитлер со милиони убиени луѓе за време на нивното владеење.

Жртвите во Бугарија

Бугарија нема точна статистика за жртвите на комунистичкиот терор. Се води дебата за масакрите во првите неколку месеци од режимот. Повеќето истражувачи и историчари се согласуваат дека меѓу 25.000 и 30.000 луѓе биле вонсудски убиени во првите неколку месеци по 9 септември. Во февруари 1991 година, министерот за внатрешни работи, Христо Данов, пред Народното собрание ја објави бројката од 25.000 убиени и исчезнати без трага.

Репресираните од комунистичкиот режим, сепак, многукратно ја надминуваат оваа бројка, кога на неа ќе се додадат осудените од „народниот суд“ и другите нарачани судења во периодот 1944-1989 година, затворените во логорите, иселените, репресирани поради религија или етничка припадност, прогонуваните од Државната безбедност итн.

Маштабот на комунистичката репресија најдобро се илустрира со паралелата со бројот на жртвите во периодот 1923-1944 година.Според студија спроведена од Националното собрание избрано во 1945 година, жртви биле 5.632 лица – убиени, егзекутирани, починати во затвори или како резултат на нивниот престој таму.

Помеѓу 1941-1944 година, 357 луѓе (не само учесници на отпорот) биле осудени на смрт и егзекутирани. Студии за бројот на жртвите до 9 септември 1944 година правел и Музејот на револуционерното движење во Бугарија, создаден и управуван од БКП.