Левски-достоинството на Бугарија

„Од летото 61 и се посветив на татковината за да и служам до смрт и да работам по волјата на народот.

„Не се надеваме на ништо од ниту една страна и никому не се молиме за ништо. Сè се состои, според нас, во нашите заеднички сили. Ниту најсилниот елемент не може да застане против нив“.

„И ние сме луѓе и сакаме да живееме човечки: да бидеме целосно слободни во нашата земја, каде што живее Бугаринот – во Бугарија, Тракија и Македонија.

Ова е само мал дел од симболичните цитати од Апостолот на слободата, кои тој ни остави во аманет на нас Бугарите.

На 18 јули се навршуваат 186 години од раѓањето на Апостолот на слободата, Васил Левски – светски деец, кој не се борел само за слободата на бугарскиот народ, туку се борел за слободата на сите народи. Свештеник кој ја напушта монашката служба, но продолжува да ги почитува заветите што ги дал – сиромаштија, послушност и целомудрие.

Херој, борец за слободата на Бугарија.

Малку се зборовите со кои можеме да ја опишеме оваа голема личност за нашата татковина. Но, нашите современи истакнати историчари и научници го определуваат како најнеспорниот лик во бугарската историја, кој е на висок пиедестал. „Можеме лесно да се гордееме што таква личност е родена во Бугарија. Левски рече дека сите ќе живеат заедно – Бугари, Турци, Евреи, Ерменци. Тој ги исповеда и републиканските идеи, крајно демократски за тоа време пред повеќе од 150 години, нешто што сега е основа на сите модерни држави, на Европската унија, за чиста и света република. Тој беше пред своето време во овој поглед. Можеме слободно да се гордееме и да кажеме дека тој не е само Бугарин, тој е граѓанин на целиот свет. Ако погледнеме што се случува во моментов, повеќе од сè ни требаат такви луѓе кои ќе ја обединат нацијата“, вели за Апостолот претседателот на Бугарската академија на науките (БАН) академик Јулијан Ревалски.

„Левски е достоинството на Бугарија“, се зборовите на академик Антон Дончев. Тој смета дека зборот што сериозно ја изразува оваа суштина – иконата на Бугарија, е зборот достоинство „Достоинството е столбот на личноста и на општеството“, нагласува академик Антон Дончев.

Нашиот истакнат историчар проф. Андреј Пантев вели дека подвигот на Левски бил што морал да ги постави темелите на она што денес го нарекуваме бугарска државност. „Комитите беа столбовите на кои беше изградена нашата државност, кои ги побиваа, во извесна смисла на смеење, сите претпоставки дека Бугарите нема да можат да се управуваат сами, дека Бугарите не ги бива за ништо, освен да се грижат за цените на свинското месо на солунската царина. И тоа е големината на овој подвиг.

Не може земја која ги има Ботев и Левски да има мизерен статус. „Ние им се поклонуваме, на нивната саможртва. Не мислеа, какви функции ќе имат во идната Бугарија. Тие знаеја дека таа земја, која беше толку значајна, треба да се стави на европската мапа, поточно да се воскресне, обнови, репродуцира“, забележува проф. Пантев. Професорот додава дека за време на двата датума – раѓањето и смртта на Апостоле, на Левски ќе гледаме како амблем, икона, надеж, како потпора, а на младите, историчарот пред години им порачал дека е лесно да се сака голема татковина, лесно е да се сака силна татковина, тоа е лесно да се сака богата татковина, во времето на Левски не било така.„Татковината е како мајката. Можеби не е најдобра, можеби не е најубава, можеби не е најпаметна, но со почит шепотиме на пред таквите како Левски лаконска, но голема фраза: Мајка и татковина, тоа е исто“, вели проф. Пантев.

„Левски според судбината го населува највисокото морално поле во главите на своите ближни – полето во кое талкаат нељубените и со ранети нозе и души апостолите на будењето и слободата го водат својот народ кон ветеното спасение“. Зборови на проф. Кирил Топалов – писател, книжевен историчар, јавна личност и дипломат.

И ако, според зборовите на народниот поет по Пајсиј, „бугарскиот род има историја и станува народ, тогаш Левски се обиде да го направи следниот цивилизациско-творечки чекор – да го изведе овој народ од хаосот на ропската безвременост и да покаже тоа е патот за градење на нејзината државна институционалност“, забележува проф. Топалов.

„На овој пат, Левски ги постави и првите, најважни показатели, кои веќе пред век и половина, не само што не ја губат својата смисла, туку напротив – се почесто и посилно ни ги докажуваа своите вечни мудрости. Имено: Дека ако сака да биде навистина независен и самопочитуван народ, мора да се ослободи, или барем да направи пристоен обид да се ослободи. Затоа што „Оној што ќе не ослободи, ќе сака да нè пороби”. Пред олтарот на оваа вистина постојано и трагично докажана во бугарската историја, тој апостолски ја положи својата саможртва. Исто така – дека вистински независен и самопочитуван народ може да живее само во држава, изградена врз принципите на слободната волја на народот, исто така – дека чистата и света република се гради само со чиста и света совест.

Апостолот поставил многу други знаци на маченичкиот пат на својот народ кон неговата иднина. Се разбира, за него, како и другите великани на нашата преродба, било полесно да ги постават знаците и први да ја вградат во темелите на овој пат својата саможртва отколку да ги убедат своите сонародници да го следат. Нивната голема, гигантска, нечовечка болка произлезе од фактот што и на поединците и на нациите како целина им е најтешко да ја преминат границата помеѓу удобноста на постоењето на роб, кога некој друг мисли и презема одговорност за вас, и предизвиците на непознатото и за често застрашувачката слобода.

Ако научиме правилно да ги читаме знаците на Апостолот и уште поправилно да погледнеме наоколу, ќе можеме да прочитаме и што ни кажуваат тие прашалници по последниот збор во тетратката на Великиот по последниот збор што го напишал таму: Луѓе ?????“, вели проф. Топалов.