Патриотизам и социјална справедливост

Христо Михајлов

Принципот на социјална справедливост кај нас беше прокламиран уште во 1930-тите години од минатиот век. Во социјалните теории не постои општоприфатен критериум според кој точно би се утврдило при кои вредности на практична реализација може да се смета дека тој принцип е применет. Се прифаќа дека социјалната справедливост е постигната кога е исклучена големата разлика во личните приходи и имотната состојба на граѓаните и кога недостасуваат опасни тенденции кон евентуално пролетаризирање на социјалните субјекти.

За нормално општество се смета само такво што постигнало ефективност на целокупниот економски процес, воспоставен правен поредок и законитост, политичка стабилност и во кое состојбите на беда и мизерија се надминати, создавајќи здрава средна класа. Но и таа состојба не е крајно посакуваната, бидејќи вистинската цел е повисока – создавање благосостојба за целото општество, а во услови на економски потешкотии тие да се распределуваат рамномерно меѓу сите, а не да паѓаат исклучиво врз најсиромашните, како што тоа вообичаено се случува.

Постигнувањето на социјалната справедливост е директно и неизбежно условено од борбата против експлоататорските и паразитски елементи, како и од остварувањето на клучни економски цели и задачи: траен економски раст, високи плати поврзани со резултатите од вложениот труд, целосна вработеност, стабилност на валутата и цените, позитивен трговски биланс, модерна инфраструктура, ниска инфлација, ефикасна политика на доходите и слично.

Од аспект на социјалната справедливост, внатрешниот мир и демографската обнова, државата е силно заинтересирана и за состојбите на пазарот на трудот и начинот на неговото наградување. Социјалната справедливост подразбира и воведување егзистенцијален минимум, кој ја утврдува најниската работна плата, пензијата, социјалната помош и приходите на социјално најзагрозените.

Современата држава е социјална држава само тогаш кога е држава на социјалната справедливост. Токму во таква држава, покрај основните граѓански права, се вклучува и суштинското право на работно место и правично наградување на вложениот труд. Државата на социјалната справедливост постојано ќе ги применува, оценува, експериментира и усовршува овие принципи сè додека не се преобрази во држава на општа благосостојба.

Во современиот свет високо се издигнува знамето на идеите за човековите права и социјалната справедливост. Денес диктатурите како форма на економско-политичко управување се речиси невозможни. Нетипични се и т.н. „банана републики“, иако сè уште постојат. Во САД одамна е прогласена официјална борба против сиромаштијата, а истиот курс го следи и Европската унија. Бедата и длабоката социјална поларизација не се компоненти на современиот свет и околу тоа не постои суштинско разминување ниту меѓу левите, ниту меѓу десните политички движења.

Идејата и стремежот кон социјална справедливост остануваат непреодоливи и неминовно ќе победат. Видливо е дека и посткомунизмот ги експлоатира овие идеи. Десетици илјади млади Македонци, воспитани во чувство на љубов кон татковината и спротивставување на безрбетништвото и националниот нихилизам, беа во првите редови на националното движење пред дваесет години, издигнувајќи ги интересите на државата како своја програма.

Тие ја носат длабоко осознаената потреба за борба за духовното единство на Македонците, каде и да се наоѓаат, но истовремено и обврската да бидат во првите редови на борбата за леб и социјална правда. Неопходни се итни и решителни мерки за сузбивање на инфлацијата, зголемување на домашното производство, намалување на невработеноста, силна поддршка на социјално ранливите категории и отворање нови работни места, особено за младите што влегуваат во животот.

Недозволиво е богатите да стануваат уште побогати, а сиромашните сè побројни и погладни. Знамето на социјалната правда и економската благосостојба на мнозинството мора да биде издигнато високо и не смее да биде препуштено како монопол на други политички сили што ја доведоа земјата во оваа општа сивина.

Нашиот народ, верен на својот национален инстинкт и вроденото чувство за припадност, отсекогаш ѝ давал предност на националната идеја во синтезата на решавањето на социјалните проблеми. Чувството за социјална справедливост, длабоко вкоренето во нашите идејни убедувања, мора да биде усогласено со пазарниот капитализам, бидејќи во спротивно тој може да има разорни последици.

Потребата од нова социјална динамика и политичка проникливост нè обврзува повторно да ја преиспитаме неопходноста од економско-политичка кристализација на нашата идеолошка самобитност, барајќи нова конструкција како дел од културна Европа. Крајно време е сериозно да се размисли за кадровскиот и финансискиот потенцијал со кој располагаме, за тоа што може да се направи и како појасно и поубедливо да го преосмислиме сопственото национално кредо, програмата и идентитетот.

На тој начин ВМРО-ДПМНЕ ќе се утврди како одговорна политичка формација, оправдувајќи ги надежите, довербата и очекувањата на бројните симпатизери и истомисленици што ја бараат новата македонска алтернатива.