Претседателот Вилсон, кој ја спаси Бугарија
Пишува: Данаил Крапчев, весник „Зора“ 4 август 1930 г.
Уништени од резултатите по Договорот во Ној, ние Бугарите не се однесувавме со доволна почит кон починатиот претседател на САД Вилсон. Неговите четиринаесет точки, кои воопшто не беа основа на мировните договори. Тоа предизвика разочарување од неговата личност, токму нас Бугарите.
Од мемоарите на покојниот Лансинг, американски државен потсекретар и втор делегат, се знае дека американската делегација имала јасна претстава за прашањата што го засегаат бугарскиот народ. Меѓутоа, Вилсон, поласкан и изигран главно од покојниот Клемансо, не можел да ја турка американската гледна точка не само за бугарските прашања. Патем, за разочарувањето од личноста на Вилсон многу придонесе и неговиот државен секретар Лансинг, кој во своите мемоари го опишал како слаб и суетен, плашејќи се да не биде засенет од вториот американски делегат. Од новите документи, пак, кои порано или подоцна ќе ја видат светлината на денот, ќе стане јасно дека покојниот Вилсон има една голема заслуга за Бугарија и бугарскиот народ. Тој го спречил распарчувањето и на денешна Бугарија.
Господинот Венизелос, во договор со романската и српската делегација, разработил план за поделба на Бугарија меѓу Грција, Србија и Романија. Генерално, тоа ќе се случело на следниот начин: Бугарија ќе била поделена на три „автономни“ региони. Границата на првата област, која требало да биде под протекторат на Грција, се протегала по линијата од Неврокоп до нос Емине, со Бургас како центар. Вториот „автономен“ регион под протекторат на Романија започнувал од Емине до Видин, со Русе како центар.
Остатокот, со центар во Софија, бил планиран да биде под протекторат на Србија.
Нашите соседи успеале да го придобијат со овој проект не само покојниот Клемансо, туку и Лојд Џорџ, кој сега е партизан на ревизијата на мировните договори. Кога Венизелос, инаку прекрасно опишан од Лансинг во неговите мемоари, излезе со својот проект за поделба на Бугарија, тој се судрил со решителното противење на покојниот Вилсон.
Претседателот на САД му порачал на грчкиот прв делегат дека тој, Вилсон, повеќе би сакал да ја напушти конференцијата и Париз, отколку да се согласи на поделбата на еден народ со независна држава и минато.
Покојниот Вилсон ја спасил Бугарија, која му должи голема благодарност.
Извор: www.zlatograd.com
