Србија е во состојба да го запали Балканот

Пишува: Проф. д-р Валентин Јанев/БГНЕС

Србија не ги научи лекциите од историјата и денес претставува закана за Балканот и Европа со својата политика која може да го разгори огнот на нова војна. Бугарија треба да биде меѓу силите кои не треба да ја дозволат оваа нова авантура на Белград.

Пред 104 години, Нојскиот договор донесе многу тешка национална катастрофа врз главите на нашите предци. Нашиот народ доживеал многу други црни датуми, но овој остана најсилно втиснат и остана во нашето сеќавање затоа што е во нашата понова историја. Нашата земја запаѓа во хаос, политичка и економска изолација, мешање однадвор.

Во истото време, нашиот западен сосед Србија, кој е формален поттикнувач на Првата светска војна поради атентатoт во Сараево против надвојводата Франц-Фердинанд, е многукратно зголемена и територијално и по население. Таа беше поддржана во нејзиниот последователен развој од страна на европските големи сили. Се развива не само економски, туку и акумулира голема самодоверба.

Србија и нејзините инкарнации во формата на Југославија добија 100 години за државен експеримент чија цел беше да ги обедини јужните Словени и другите соседни народи под нејзино покровителство. Откако поминаа овие 100 години, сите го видовме резултатот – оваа вештачки создадена творба се распадна на нејзините природни делови.

Интересно е да се направи паралела меѓу Бугарите и Србите и како тие се справуваат со предизвиците со кои се соочуваат во нивниот развој.

Бугарите ја преживеаја трагедијата на Њојскиот диктат и ја преиспитаа, поминавме низ сите гами на емоции – „Бугарија на три мориња“, Симеон, Крум, реваншизам – сè додека не разбравме дека важните работи за една земја не се решаваат преку војна. Има и други начини за остварување на целите и за зачувување на нацијата, без разлика дали Бугарите живеат во границите на нашата држава или надвор. Доказ за тоа е што ги исполнивме критериумите за членство во Европската Унија. Во Европа разбраа дека не сме лицемери, доживеавме катарза, искрени сме и сме тоа што сме. Затоа сме дел од ЕУ и се трудиме да живееме според нејзиниот вредносен систем.

А погледнете што се случи со нашиот западен сосед. Распадот на Југославија (1991-1999) беше национална катастрофа на Србите, далеку пострашна од нашата во Њој. Каква кланица, 10 години колење. Србите не можеа да прифатат дека другите народи сакаат да се одвојат од нивната вештачка држава. Стотици илјади убиени и осакатени. Дури и најблиските по крв и сродство – Црногорците – ги напуштија. Но, тие не доживуваат катарза. Кај Србите нема ни трошка преоценување и премислување каде згрешиле и што направиле. Дали беа во право што дозволија нивната држава да се распадне во реки од крв и жртви?

И денес, кога се во ваква ситуација, зборуваат за „српски свет“; дека „Косово е српско“ со 90% албанско население; ја напаѓаат Црна Гора, која си го избрала својот пат, и со сите сили се обидуваат да ја вовлечат во „српскиот свет“; Босна и Херцеговина е поопасна бомба од Косово, затоа што таму во секој момент еден луд човек, српскиот лидер Милорад Додик, едно утро може да објави обединување на Република Српска со Србија, а тоа значи – војна!

Јас сум исплашен! Зашто, ако пред 109 години Србите станаа поттикнувачи на првично мал конфликт кој растеше и ја опфати цела Европа и целиот свет, овие луѓе можат да го направат тоа денес. Тоа е очигледно во нивното целосно однесување.

За ова нѐ предупредуваат познати европски и американски аналитичари. Еден заклучок е се почест: Србија е во позиција да го запали Балканот, да добие конфликт кој од регионален ќе премине во општ.

Сакам Бугарија да биде дел од тие сили кои нема да дозволат Србите повторно да започнат војна. Затоа што ако Србите го направат тоа, не треба да бидат на победничката страна.

Бугарија мора да заземе правилна позиција и одлуки, со кои не само да го брани правото на живот на бугарското национално малцинство во Западните покраини, туку и да размислува за националните интереси – да ги заштити, бидејќи е членка на ЕУ и НАТО. Го снема ли од тој злобен сосед кој не фрли во огнот на војната, а потоа нè прогласи за непријатели, тврдeњето дека ние сме ја направиле целата неволја? Овојпат да го направиме нашиот дел да не се повтори, бидејќи ги познаваме карактерот и локалната историјата најдобро. Со нашата позиција и однесување можеме да им помогнеме на Балканот и Европа да не се случи тоа.

Фото: БГНЕС