Бугарското предавство во 1946 г

Пишува: Николај Којчев/ Коридор 8

За Бугарија, првата половина на минатиот век била полна со херојство, но и со трагедија. Воените победи на бугарското оружје на Балканот и двете светски војни се чини дека бледнеат во споредба со несериозноста на нашите влади и особено со резултатите од нивните погрешни политички потези. Следниве редови ќе бидат посветени на некои од нив.

Пренесувањето на посмртните останки на Гоце Делчев.

Можеби една од најголемите грешки што ги направила бугарската држава во својата понова историја е пренесувањето на коските на Гоце Делчев во Македонија во 1946 година. На 7 октомври истата година, веќе тргната по патот на демократијата и вредностите според советскиот пример, Бугарија дава согласност посмртните останки на големиот револуционер и водач на ВМОРО да бидат свечено предадени на новоформираната Македонска Република и да бидат пренесени од Софија во Скопје.
Зад ова искрено дивјаштво, кое го прават бугарските комунисти, стои формалниот предлог на тогашниот претседател на Илинденската организација Стефан Аврамов – инаку заслужен деец и револуционер на ВМОРО, но со комунистички убедувања. Тој уште во 1944 г. предложил коските на Делчев да се пренесат во Скопје, бидејќи според него овој чин претставувал „ставање точка на великобугарскиот шовинизам“. Аврамов учествувал во убедувањето на наследниците и роднините на Гоце Делчев да се согласат со предавањето на останките во Скопје. Тој признава дека тие првично не се согласиле со ова бидејќи, според нив, „Македонија сè уште не била целосно ослободена“. Потоа се испоставува дека тие биле целосно во право.

На крајот, коските на Делчев му биле предадени на Скопје, каде и денес се наоѓаат во дворот на црквата Св. Спас“. Пристапот до нив за бугарските граѓани е отежнат, особено во деновите кога се одбележуваат годишнини од значајни настани од историјата на географска Македонија. Така, на пример, на 4 февруари годинава Бугари не можеа да положат венци и цвеќе пред посмртните останки на револуционерот во Скопје.

Преносот на архивата на Македонскиот научен институт

Во 1946 година, комунистичка Бугарија извршила и други дела, кои денес сосема одговорно можат да се дефинираат како национално предавство. Едно такво предавство е префрлањето во Македонија на архивата на Македонскиот научен институт.
Во февруари истата година, во писмо на Главниот совет на Народниот фронт на Македонија до Националниот комитет на македонската емиграција во Бугарија, беше побарано архивата на Министерството за надворешни работи да му се предаде на Скопје, каде што ги има „сите предуслови за потполно слободна и широка работа за развој на македонската национална култура“.4 Писмото го потпишале претседавачот Павел Шатев и секретарот Лазар Колишевски.

Во прилог на горенаведеното писмо е испратено и второ, повторно од Павел Шатев, во кое тој повикува „сите историски и други материјали со кои располага институтот да се пренесат во Скопје, за посистематска работа на изградбата и развојот на македонската национална култура.“
Ако ништо друго, барем во овие писма се гледа откривањето на нивните автори Лазар Колишевски и Павел Шатев дека токму во нивно време се градела и развивала македонската национална култура. Добро е македонските граѓани да го знаат светогледот и погледите на оние личности кои самите ги издигнале во култ и да сфатат дека нема ништо страшно и срамно во тоа што нивната нација е релативно млада.

Меѓутоа, ако треба да се вратиме на темата, соодветно е да се забележи дека причината зошто Бугарите не можат на најскромно да ги почитуваат своите херои, како и да толерираат денес некој да го исмејува споменот на нивните предци и херои, е всушност она што го направиле БКП и бугарската држава на чело со неа по 1944 година. Злосторствата на софиските комунисти, извршени во служба на нивните колеги во Скопје, претставуваат отворено предавство на бугарскиот народ, чии последици се видливи дури и денес. Тие, за жал, ќе бидат видливи веројатно уште многу години. Ова предавство, освен сè друго, да не забораваме дека е и резултат на типичната сервилност на бугарските политичари, која не пропуштаат прилика да ја демонстрираат, дури ни во денешно време на истата тема.